- مطابق مقررات قانون مدنی و قانون حمایت خانواده حق و تکلیف حضانت و نگهداری و مراقبت از فرزندان تا سن 7 سالگی با مادر و پس از آن تا سن بلوغ با پدر است و منظور از سن بلوغ برای دختر 9 سال تمام قمری و برای پسر 15 سال تمام قمری است و نیز هر یک از پدر و مادر تا زمان بلوغ حق ملاقات فرزند را دارد.
- شخصی که حق ملاقات از او منع شده می تواند دادخواست حقوقی به دادگاه خانواده ارائه دهد و در صورتی که ادعای شخص درخواست دهنده وارد تشخیص داده شود دادگاه بدان رسیدگی کرده و حسب مصلحت طفل زمان و مکان ملاقات را تعیین می کند.
- محل رسیدگی برای دعوای ملاقات فرزند طبق قانون حمایت از خانواده و رویه قضایی دادگاه خانواده بوده و زوج یا زوجه ای که مرتکب این بزه شده و شکایت کیفری به طرفیت او مطرح شده محکوم به پرداخت جزای نقدی می باشد که مبلغ آن معادل ده میلیون ریال است.
- به حکم مقررات موجود والدی که حق حضانت با او است اگر به این حق والد دیگر احترام نگذارد و امکان آن را فراهم ننماید دیگری حق سلب حضانت به علت این تخطی و تخلف را خواهد داشت. همچنین است درمورد کسی که حق ملاقات دارد و سر موعد مقرر فرزند را نزد صاحب حق حضانت برنمی گرداند.
- به موجب ماده 40 قانون حمایت خانواده هرکس از اجرای حکم دادگاه درمورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد حسب تقاضای ذینفع و به دستور دادگاه صادر کنده رای نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.
- در صورتی که اختلافی میان والدین در خصوص زمان و مکان ملاقات وجود داشته باشد و نتوانند به یک توافق مشترک برسند این وظیفه دادگاه است که با بررسی شرایط و اوضاع و احوال هریک از والدین و با در نظر گرفتن مصلحت و منافع کودک تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
- در صورت فوت پدر حضانت فرزند به مادر سپرده می شود مگر اینکه در دادگاه صالح اثبات شود مادر صلاحیت نگهداری فرزند را ندارد پس نتیجه می گیریم که اگر جد پدری مدعی حضانت شود بدون حکم دادگاه نمی تواند حضانت نوه را به عهده بگیرد.
- در خصوص حضانت در صورت فوت یکی از والدین در ماده 1171 قانون مدنی به صراحت اعلام شده که حضانت کودک با کسی است که زنده است خواه پدر باشد یا مادر.
- نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه: در خصوص حضانت فرزند بالغ کمتر از 18 سال مستندا” به ماده 1210 قانون مدنی و رای وحدت رویه دیوان عالی کشور به شماره 30 با رسیدن طفل به سن بلوغ شرعی که در پسر 15 سال تمام قمری و در دختر 9 سال تمام قمری است موضوع حضانت(امر غیر مالی) منتفی است و فرد بالغ(پس از بلوغ شرعی)می تواند با هریک از والدین یا اجداد خود که بخواهد زندگی نماید.
حضانت فیزیکی و حضانت حقوقی
حضانت حقوقی(قانونی)اصطلاح حضانت حقوقی به تصمیماتی اطلاق می شود که والدین باید درمورد مسائل مهم یا رویدادهای زندگی کودک مانند تربیت دینی- درمان پزشکی – و آموزش کودک…. اگر دادگاه حضانت قانونی مشترک صادر کند بدین معنی است که هم پدر و هم مادر هردو قدرت تصمیم گیری برابری در مورد این موضوعات عمده خواهند داشت
و باید با یکدیگر مشورت کنند و در مورد آنها تصمیم مشترک بگیرند حضانت قانونی انحصاری به این معنی است که یکی از والدین حق تصمیم گیری در مورد این مسائل عمده را با یا بدون والد دیگر خواهد داشت.
حضانت فیزیکی
اصطلاح حضانت فیزیکی (همچنین به عنوان حضانت مسکونی نیز شناخته می شود) به محل زندگی کودک با یک یا هردو والدین اشاره دارد . دادگاه می تواند تصمیم بگیرد که یکی از والدین بر دیگری حضانت فیزیکی داشته باشد و یا اینکه هر دو والدین در حضانت فیزیکی مشترک باشند. اگر دادگاه حضانت جسمی مشترک را اعطاء کند به این معنی است که کودک برای مدت مساوی با هردو والدین اقامت خواهد کرد و هردو والدین به طور مساوی مسئولیت مراقبت و نظارت روزانه کودک را در مدت زمانی که کودک در اختیار یکی از والدین است بر عهده خواهند داشت اگر دادگاه به تنهایی حضانت فیزیکی را اعطاء کند این بدان معناست که کودک در درجه اول نزد یکی از والدین زندگی می کند و مسئولیت اصلی مراقبت و نظارت روزانه واقعی کودک بر عهده آن والد خواهد بود.
| حضانت چیست؟ بر خلاف تصور عامه حضانت شامل همه امور نمی شود و تنها نگهداری و مراقبت و تربیت کودک را شامل می شود . مگر اینکه حضانت با پدر یا جد پدری باشد که شامل تمام امور اعم از مالی و غیر مالی می شود. |
اگر فردی غیر از پدر و جد پدری حضانت کودک را بر عهده داشته باشند در چه صورتی می توانند در همه امور کودک دخالت کنند؟ در صورتی که کفالت فرد را بر عهده بگیرند می توانند در تمام امور کودک اعم از مالی وغیر مالی دخالت کنند.
عموم مردم تصور می کنند که در صورت فوت پدر حضانت فرزند به جد پدری واگذار می شود ولی در ماده 1171 قانون مدنی به صراحت اعلام شده حضانت کودک با کسی است که زنده است خواه پدر باشد یا مادر.
به طور کلی برای گرفتن حضانت کودک مستندات قانونی بسیاری وجود دارد و کسی این مستندات را می شناسد که این مسیر را بارها طی کرده باشد و این امر میسر نمی شود جز با سپردن این مورد به یک وکیل متخصص که با بهترین راه حل و کوتاه ترین به مقصود برسد.