مقدمه
سرقت یکی از قدیمی‌ترین جرائم علیه اموال محسوب میشه. از همون زمان که مفهوم مالکیت شکل گرفت، سرقت هم در جوامع بشری ظاهر شد و معمولاً مجازات‌های سختی برای اون در نظر گرفته می‌شده. در ادیان، قبایل و فرهنگ‌های مختلف، همیشه سرقت عملی ناپسند و قابل مجازات شناخته شده.
بر اساس ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲،
سرقت عبارت است از ربودن مال متعلق به غیر.
یعنی برای تحقق این جرم باید سه عنصر اصلی وجود داشته باشه:
ربودن
مال
متعلق به غیر بودن
مهم‌ترین رکن در سرقت، همون ربایشه. یعنی باید مال از جایی به جای دیگه منتقل بشه. به همین دلیل، سرقت فقط درباره اموال منقول (قابل جابجایی) صدق می‌کنه و اموال غیرمنقول مثل زمین شاملش نمیشن.
انواع سرقت: حدی و تعزیری
سرقت از نظر قانون به دو نوع کلی تقسیم میشه:
✅ سرقت حدی
سرقتیه که شرع براش مجازات خاص تعیین کرده و قاضی نمی‌تونه مجازات رو تغییر بده.
مثلاً اگه شخصی در شرایط خاصی مثل خارج از زمان قحطی، در حالت بلوغ، و با دزدی مال قابل‌توجهی (معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک)، سرقت انجام بده، و هیچ‌کدوم از شرایط بطلان وجود نداشته باشه، اون سرقت حدی حساب میشه.
مجازات سرقت حدی به ترتیب دفعات:
بار اول: قطع چهار انگشت دست راست (فقط کف دست و انگشت شست باقی می‌مونه)
بار دوم: قطع پای چپ از پایین
بار سوم: حبس ابد
بار چهارم: اعدام (حتی اگه در زندان مرتکب بشه)
✅ سرقت تعزیری
اگر یکی از شروط سرقت حدی وجود نداشته باشه، جرم به شکل سرقت تعزیری بررسی میشه.
در این موارد:
مجازات توسط قانونگذار تعیین میشه
بسته به شرایط، امکان تخفیف مجازات وجود داره
معمولاً شامل حبس یا شلاق میشه
تفاوت اصلی سرقت حدی و تعزیری
مجازات سرقت حدی قطعی و غیر قابل تخفیفه چون از طرف شرع تعیین شده.
در مقابل، سرقت تعزیری انعطاف‌پذیرتره و قاضی می‌تونه با در نظر گرفتن شرایط، مجازات رو کم یا زیاد کنه.
ارکان جرم سرقت
🔹 عنصر مادی
رفتار فیزیکی و عملی ربودن یک مال.
🔹 عنصر معنوی
داشتن قصد دائمی برای محروم کردن مالک از مال.
یعنی اگه کسی فقط بخواد برای مدتی مال رو قرض بگیره یا بعداً پس بده، سرقت محسوب نمیشه.
روش‌های ارتکاب سرقت
گاهی فرد به‌صورت مستقیم مال رو نمی‌دزده، بلکه مثلاً با استفاده از حیوانات دست‌آموز یا ابزار هوشمند این کار رو انجام می‌ده.
در این موارد، حتی اگه مباشر ربایش نباشه، از نظر حقوقی به‌عنوان سبب اقوی از مباشر شناخته میشه. یعنی اون فرد مسئول سرقت شناخته میشه.
اثبات جرم سرقت
راه‌هایی که میشه باهاش سرقت رو در دادگاه اثبات کرد شامل:
اقرار متهم
شهادت دو مرد عاقل و بالغ
علم قاضی
📷 فیلم دوربین مداربسته یکی از امارات قضایی به‌حساب میاد ولی به‌تنهایی نمی‌تونه دلیل قطعی برای اثبات جرم باشه.
اگه مدارک کافی نباشه و اتهام سرقت اثبات نشه، ممکنه جرم افترا برای کسی که اتهام زده مطرح بشه.
پرسش‌های متداول درباره جرم سرقت
❓ آیا برداشتن مال گمشده سرقت محسوب میشه؟
خیر. چون این مال از ید مالک خارج شده و عمل فرد ربایش حساب نمیشه.
❓ سرقت اسلحه غیرمجاز یا تجهیزات ماهواره‌ای جرم داره؟
بله. چون این وسایل مال محسوب می‌شن و سرقت‌شون قابل پیگرد قانونیه؛ حتی اگه نگهداری اون وسایل غیرقانونی باشه.
❓ آیا سرقت جرم قابل گذشت محسوب میشه؟
بله. اگه شاکی رضایت بده، دادگاه می‌تونه مجازات رو کاهش بده.
در واقع سرقت از جرائم قابل گذشت محسوب میشه.
جمع‌بندی: مشاوره حقوقی برای اتهام سرقت ضروریه!
سرقت یکی از جرائم شایع در جامعه‌ست، ولی تفکیک دقیق سرقت حدی از تعزیری برای همه مشخص نیست.
اگه در شرایطی قرار گرفتین که متهم به سرقت شدین یا مال‌تون به سرقت رفته، بهترین کار مشورت با یه وکیل کیفری حرفه‌ایه. این‌طوری هم از حقوق‌تون دفاع میشه و هم مجازات ناعادلانه‌ای در انتظارتون نخواهد بود.
📢 با آوپ، از حقوق‌تون محافظت کنید، حتی بعد از سرقت!
قربانی سرقت شدین؟
آوپ حامی قانونی شماست. همین حالا برای مشاوره تخصصی با وکیل کیفری تماس بگیرید.